3 Sanzatu mu,4 Majör mü ?
John Torrey
Pek çok zaman, gerek yazılı soru ve sınav şeklinde, gerek gerçek yaşamda karşımıza çıkan bir problemdir, ortak 1S A açar ve elinizde zon puanına sahip, 4’lü majörü de olan dengeli bir el vardır. Örnek olarak:
D103
D643
♦RVS
R109
Bu durumda kör fiti araştırmalı mı, yoksa direkt 3SA mu demelisiniz?
Ortak bu cevabı sizden daha iyi biliyor olacağından, benim çözümüm Stayman’dan geçip, elindeki kartlara göre ortağa hangi kontratın daha iyi olacağını sormaktır. Ben bu soruyu diğer majörü 3 seviyesinde deklare ederek soruyorum:
Batı Doğu
1NT 2 trefl
2 kör 3 pik
Bu durumda ortak
,
AV5 -R972 - D1073 -AV eliyle 3SA deklare ederken;
AV5 --RV72-73 -AD75 eliyle 4 kör diyebilecektir.
Bu konvansiyonu oynamak için nedenler;
-
3 seviyesindeki diğer majör deklaresini “Indonesian Sanzatu” konvansiyonu için kullanıyor olabilirsiniz.
-
Neden yeni bir konvansiyon daha ekleyelim ki?
-
Eğer nihai kontrat 3SA olacaksa, verdiğiniz bilgiler sizden ziyade rakibin işine yarıyor demektir.
Bu konvansiyonu oynamakiçin nedenler
-
3 seviyesindeki diğer majör deklaresi sisteminizde yoktur ve boşluğu doldurursunuz - öyle değil mi?
-
Unutmanız zordur, ortak her defa bu deklareyi verdiğinde, kendiliğinden alert edilmiş yapıda bir konvansiyondur.
-
Geneline baktığımız zaman, rakibe bilgi vermek pahasına da olsa, doğru kontrata gelmek uzun vadede hep kazandırandır. Örnek verdiğimiz elde 3NT dedikten sonra rakip elde ettiği bilgi ile kendisine herhangibir fayda sağlayacağı şüphelidir.
Özet
Önerilen bu konvansiyon iki sekansta karşımıza çıkar
Batı Doğu
İSA 2 trefl
2 kör 3 pik
Batı Doğu
İSA 2 trefl
2pik 3 kör
Briç Köşesi
Melih Özdil'den Briç Dersleri!
Tarih: 20-06-2020 10:38:00Güncelleme: 25-06-2020 14:07:00
MELİH ÖZDİL den
EXPAS
Koz kontratlarında uygulanan bir oyun tekniğidir.
Büyükleri rakipte ve karşı elde şikan olan veya bitirilen bir dizinin tepesindeki onör ile hamle yapılır.
Rakip onör girerse çakılır veya küçük verirse bir kayıp kaçılır ve sıradaki marka ile devam edilir.
Dışarıdaki büyük onör veya onörlerden birisi soldaki oyuncuda ise expas başarılı olur.
**
KONTRATI EMPAS İLE GERÇEKLEŞTİRMEK
Birden fazla empas yapılabiliyorsa, kontratı gerçekleştirme şansı:
- Yürümeyen bir empastan sonra başkasını deneme fırsatı oldukça, artar.
- Daha fazla sayıda empasın yürümesi şartsa, azalır.
Koz kontratlarında uygulanan bir oyun tekniğidir. Büyükleri rakipte ve karşı elde şikan
olan veya bitirilen bir dizinin tepesindeki onör ile hamle yapılır. Rakip onör girerse çakılır veya küçük verirse bir kayıp kaçılır ve sıradaki marka ile devam edilir. Dışardaki büyük onör veya onörlerden birisi soldaki oyuncuda ise expas başarılı olur.
**
OLASILIKLAR
Oyunun özü, rakiplerin büyüklerini çıkartıp, küçükleri sağlamak ve löve almaktır, şeklinde yorumlanabilir. O halde, sağlanacak rengi seçmek ve diğer renklerin durumları hakkında görüş sahibi olmak için, öncelikle dışarıdaki kartların dağılım olasılıkları bilinmelidir. Birkaç oyun üzerinde gözlem yapıldığında:
Dengeli dağılım olasılığı, dışarıda çift (4-6-8) adet kart varsa az;
tek (3-5-7) adet kart varsa fazladır, sonucuna varmak zor olmayacaktır.
Fakat bu kadarı yeterli değildir. İddialı bir turnuva oyuncusu olmak hedeflenmese dahi, en azından dışarıdaki (5-6-7) kartın dağılımı hakkında bilgi sahibi olmak şarttır.
**
DAĞILIMLAR
Oynanan kartları dörtlü gruplar halinde saymak, dışarıda kalanların miktarı doğru tespit edilse dahi, kötü bir alışkanlıktır. Bir rengin el ve yerdeki toplamını bulmak ve
oynananları dikkatle saymak yeterli görülüyorsa, gerekli analiz yapılamayacağı için briçin sıradan bir oyundan farkı kalmaz.
Briç oyuncusu dışarıdaki dağılımı bulmaya yönelik bir sayım yapmalıdır. Bunun yolu, bir rengi oynarken dışarıdakileri eşit miktarda dağıtmak ve iştirak adedine bakarak, kimde kaç tane olduğunu saptamaktır. Böylece üç renkte sayım yapıldığında, dördüncü renk oynanmadan dışarıdaki dağılımı öğrenilecektir! Bu uygulamayı alışkanlık haline getirmiş iyi bir oyuncu hiç zorlanmadan ve özel bir dikkat sarf etmeden, her oyunun sonunda herkesin dağılımını tespit eder.
El ve yerdeki miktarı görülen renk, (3-3) dağıldığı varsayımıyla, oynanır ve
Batı üçüncü turda iştirak etmezse, dışarıdaki dağılım (2-4) olarak saptanır.
A642
K53
**
EMPAS
El veya yerde aralıklı; bir veya iki eksiği olan, iki onör varsa, bu dizi bir çatal olarak
tanımlanır. Bir çatala doğru gitmek ve küçük onör veya markayı girmek empastır. Bu oyun tarzının gayesi, çatalın önündeki oyuncuda ise, eksik olan onöre löve vermemektir.
Çatalın aralığından bir onör eksik ise, empasın başarı şansı % 50 olur.
Empas yapmak, gerekli olduğunda ve uygun dağılım varsa, avantajdır. Ancak, yeterli
miktarda löve hazır olduğu halde, yürümezse kontratın batmasına neden olacak bir empas yapmak risktir. Empas ile fazladan bir löve alınıyorsa ve batma olasılığı yoksa, denenebilir. Büyükleri ve küçükleri rakipte olan bir onör ile löve alabilmek için, karşı elden bu onöre doğru gidilir.
Başarı şansı, dışarda bir büyük onör varsa % 50; iki büyük onör varsa % 25'dir.
**
EMNİYET OYUNLARI
Bir renkten alınabilecek löve sayısı oynayış tarzına göre değişir. El vermek istemeyen
veya maksimum löve yapmak isteyen oyuncu, dışardaki kartları en uygun şekilde plase ederek oynar. Maksimum löve yapmak yerine, ihtiyacı olan löveleri garantiye almak isterse, dışardaki en kötü dağılıma karşı tedbir almak zorundadır. Bu halde rakiplerden birisineel vermemek veya geçiş sorunlarını çözümlemek gayesiyle, kazanma ihtimali olan bir, iki löveden vazgeçebilir.
**
BLOKAJI ÖNLEME
Bir rengi empas ile sağlamaya çalışırken, çatalı oluşturan büyük onörler kısa tarafta ise, geçiş sorunları dikkate alınır. Bir empas için bir geçiş yeterlidir. Empastan sonra uzunluğu sağlamak ve kullanmak için, iki geçiş bile yetersiz kalabilir! Hatta empasın yinelenmesi gerekliyse, ihtiyaç olan geçiş sayısı daha da artar. Ayrıca, geçiş için kullanılan renklerin zayıflaması nedeniyle, rakiplerin bu renklere hücum ederek, küçüklerini sağlama olasılığı da hesaba katılmalıdır.
Özellikle, zayıf elin uzunluğunu sağlamak için, karşıdaki onörlere doğru gitmek ve empas yapmak yerine; maksimum löve almak şart değilse, önce kısa taraftaki onörleri oynamak, tercih edilmelidir.
**
TERS EMPAS
(AK) karşılıklı iki elde ve (Q10) dışarıdaysa, valeye doğru gidilir ve empas yapılır. Fakat, damın empas dışında olduğu sanılıyorsa ve uygun markalar varsa, vale ile başlanır; damı ezdikten sonra, kalan (A9) çatalına gidilir ve dokuzlu girilir.
Başarı şansı çok az olan bu ters empası tercih etmek için, damın valeden sonra olduğuna dair özel bir bilgi edinmiş olmak gerekir.
Melih Özdil e teşekkürler.
Briçte Olasılık Dersleri - 1: Empas Olasılık Hesaplamaları!
Bricin matematik kısmına girip çok az bilinen olasılık hesaplamalarını en temelden en karmaşığa doğru detaylı olarak inceleyeceğiz. Tüm konuları tek bir yazıyla işlememiz mümkün olmadığından birkaç yazılık bir seriye başlıyoruz.
Briçte genelde puan sayıp puanları yerleştirdikten sonra masa hissiyatımıza göre empas kararları alsak da bu yazıda masa hissiyatımızdan bağımsız olarak olasılık hesaplamaları üzerine yoğunlaşacağız. Diyelim ki kontratı yapmak için pik ruanın solda olmasına ihtiyacımız var. Her iki defans oyuncusunda da 13er kart olduğu için empasın geçme şansı 13/26 yani %50’dir. Bu olasılık rakiplerin ellerindeki kartlar konusunda bilgi edindikçe değişir. Diyelim ki solumuz zonda blokatif 3 karo açışı yaptı. Şimdi solda 7 tane karo varsayarız, bizde de karodan toplam 4 kart olsun, bu durumda sağa iki karo kalır. Dolayısıyla solumuzda karo dışında 6 kart olduğunu, sağımızda ise karo dışında 11 kart olduğunu biliyoruz. Bu durumda pik ruanın solda olma olasılığı artık %50 değil 6/17, yani %35 olur.
Bu basit yaklaşımı hepimizin bildiği “9 kartla dam empası yapmadan hep as-rua çek” tavsiyesinin doğruluğu üzerine uyarlayalım. Diyelim ki 9 kart kozumuzla 4 kör oynuyoruz. Atağı alıp as körü çektik ve yerin kör rua-valesine doğru kozu oynadık. Solumuz bu köre uydu. Empas mı yapalım, rua mı koyalım? Ataktan sonra her iki defans oyuncusunda 12 kart kalmıştır. As körü çekince 11er kart kaldı. Yere doğru kör oynadık, sol köre uyunca solun elinde 10 kart kaldı, ama sağın elinde hala 11 kart var. Şimdi koz damı elinde 10 kart kalanda mıdır, 11 kart kalanda mıdır kesin bilemeyiz ama 11 kart kalanda olma olasılığının daha yüksek olduğunu tahmin edebiliriz. O yüzden rua koymamız gerekir. Daha az bilinen çok benzer bir durumu inceleyelim. Yerde bir renkten AR102 olsun, elimizde de bu renk D43 olsun. Önce as, sonra dam çektik. Her iki rakip de ikişer kez uydu. Şimdi yere doğru oynayınca solumuz yine uydu. Empas mı atalım, rua mı koyalım? Artık cevabı biliyorsunuz, sağınızda 1 kart fazla olduğu için rua koymanız gerekiyor. Alıştırma olması için kendiniz cevap vermeye çalışın: Diyelim 11 kart kozunuz var ve rua koz dışarıda. Atağı aldınız, elden koz damını oynadınız, sol uydu. Empas mı atalım, as mı koyalım?
Diyelim ki sağımız 6 kart gösteren zayıf iki pik açmış olsun ve bizde pikten toplam 5 kart olsun, dolayısıyla solda pik iki kart oluyor. Bu duruma göre olasılıkları tekrar hesaplayalım. 9 kart kozumuzla 4 kör oynuyoruz, atak pik geldi. Atağı aldık kör as çektik, yere doğru kör oynadık. Rua mı koyalım, vale mi koyalım? Ataktan sonra solda 12 kart kaldı, bu 12 kartın birinin pik olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla pik harici 11 kart kalmıştır. Sol köre iki tur uyunca solda pik harici kalan kart sayısı 9 olur. Ataktan sonra sağda 12 kart kalmıştır. Bu 12 kartın beşi piktir. Dolayısıyla sağda ataktan sonra pik harici 7 kart kaldı. Bir tur köre uyduğunu gördük. Dolayısıyla sağda pik harici 6 kart kaldı. Şimdi kör dam, elinde 9 kart olanda mıdır, 6 kart olanda mıdır? Tahmin edeceğiniz üzere artık ikinci lövede kör dam empası yapmak daha yüzdeli bir oyun olur. Empasın tutma olasılığı 9/15 yani %60 olur. Demek ki “9 kartla dam empası yapmadan hep as-rua çek” tavsiyesi her zaman doğru değilmiş...
Briçte Olasılık Dersleri - 2: Dağılım Hesaplamaları!
Çoğu briç oyuncusu dağılımların olasılıklarını ezbere bilir (3-3 dağılma olasılığı %35,5, 4-2 dağılma olasılığı %48, 3-2 dağılma olasılığı %68 vb), ama bu olasılıkların nasıl hesaplandığını çok az kişi bilir. Bu yazıda dağılım olasılıklarının nasıl hesaplandığını öğreneceğiz.
Öncelikle temel oluşturması için yazı-tura örneğiyle başlayalım. Madeni bir parayı 3 defa attık. 2 defa yazı, bir defa tura gelme olasılığı nedir? Ilk yazı gelme olasılığı ½'dir. ikinci yazı gelme olasılığı da ½'dir. 2 defa üst üste yazı gelme olasılığı ½ × ½ = ¼ olur. 3. kez attığımızda tura gelme olasılığı da ½'dir. Bu durumda 2 yazı bir tura gelme olasılığı ½ × ½ × ½ = ⅛ olur. Fakat soruda ilk iki yazı art arda olsun, 3. tura gelsin diye belirtilmiyor. Iki yazı,bir tura 3 farklı şekilde gelebilir: ilki tura, kalanlar yazı; ilki ve sonuncusu yazı, ikincisi tura; ilk ikisi yazı, sonuncusu tura. bu 3 olayın da olasılığı ⅛'dir ama 3 olaydan en az birinin gerçekleşme olasılığı 3 x ⅛ = ⅜ olur.
Brice geri dönelim. 11 kart pik kozumuz var. Kozlar dışarıda 1-1 ya da 2-0 dağılabilir. Bu olasılıkları hesaplayalım. Solumuzda 13 kart, sağımızda 13 kart dışarıda toplam 26 kart vardır. Ilk pikin solda olma olasılığı 13/26'dir. Şimdi solda 12 kart vardır, sağda 13 kart, toplam 25 kart kalmıştır. Ikinci pikin solda olma olasılığı artık 12/25 olur. İki pikin de solda olma olasılığı (13/26)×(12/25) olur. Benzer şekilde ilk 2 pik sağ tarafa gidebilirdi. 2-0 dağılma olasılığı 2×(13/26)×(12/25) = %48 olur. Bu durumda geriye 1-1 dağılma olasılığı %100-%48 = %52 olur. Gelin bu olasılığı da hesaplayalım. Ilk pikin solda olma olasılığı 13/26 olur. Ikinci pik sağda olsun istiyoruz. Solda 12, sağda 13 kart olduğunu hatırlayın. Bu durumda ilk pik solda, ikinci pik sağda olasılığı (13/26) ×(13/25) olur. Ilk pik sagda, ikinci pik solda olasılığı da aynı olur. Bu durumda piklerin 1-1 dağılma olasılığı 2x(13/26)×(13/25) = %52 olur.
10 kart pik kozumuz olsun ve kalan 3 pikin nasıl dağılabileceğini hesaplayalım. Tüm olasılıkları yazarsak 2 tane 3-0 (3ü de solda ya da 3ü de sağda) durumu, 6 tane de 2-1 durumu (1 → Ilk pik sola, kalan iki pik saga; 2 → ilk pik sola, ikinci pik saga, üçüncü pik sola; 3 → ilk iki pik sola, kalan pik sağa; 4 → ilk iki pik sağa, kalan pik sola; 5 → ilk pik sağa, ikinci pik sola, üçüncü pik sağa; 6 → ilk pik sağa, kalan 2 pik sola) vardır. Tüm olasılıkları matematik diliyle daha hızlı yazabiliriz. Örneğin 3 kartın 2-1 dağılma çeşitleri 3ün 2li kombinasyonu + 3ün 1li kombinasyonu olur (sola 2 sağa 1 ya da sola 1 sağa 2). Bu durumda 3 pikin de aynı ele gelme olasılığı 2x(13/26)x(12/25)×(11/24) = %22 olur. Bir ele 2 pik diğerine 1 pik gelme olasılığı da 6×(13/26)×(12/25)×(13/24) = %78 olur. Dikkat edin ilk pikin sola gelme olasılığı 13/26, solda 12 sağda 13 kart kaldığı için ikinci pikin sola gelme olasılığı 12/25, şimdi solda 11 sağda 13 kart olduğu için üçüncü pikin sağa gelme olasılığı 13/24 olur. Para atarken yazı ya da tura gelme olasılığı hep ½ iken, kartları dağıtırken olasılıklar sürekli değişir.
Örneğin pik renginden 6 kartımız varken bu rengin dışarıda 4-3 dağılma olasılığını hesaplayalım. Öncelikle bu durumdan kaç tane olduğunu bulalım. Dışarıda 7 kart vardır. 4-3 dağılsın istiyoruz. Demek ki 7nin 4lü kombinasyonu + 7nin 3lü kombinasyonu yani toplam 70 durum vardır. İlk 4 pik sola, kalan 3 pik sağa gitsin. Ilk pikin sola gitme olasılığı her iki tarafta da 13er kart olduğu için (13/26) olur. ikinci pikin sola gitme olasılığı solda 12 kart toplamda 25 kart olduğu için (12/25) olur. üçüncü pikin sola gitme olasılığı benzer şekilde (11/24), dördüncü pikin sola gitme olasılığı (10/23) olur. Bu durumda ilk 4 pikin sola gitme olasılığı (13/26)x(12/25)×(11/24)×(10/23) olur. Şimdi kalan üç pik de sağa gitsin. Unutmayın sağda hala 13 kart varken toplamda 22 kart kalmıştır. Bu durumda beşinci pikin sağa gitme olasılığı (13/22) olur. Sağda 12, toplamda 21 kart kalmıştır. Altıncı pikin sağa gitme olasılığı (12/21) olur. Benzer şekilde yedinci pikin sağa gitme olasılığı (11/20) olur. Bu durumda son 3 pikin sağa gitme olasılığı (13/22)×(12/21)×(11/20) olur. Demek ki ilk 4pikin sola, kalan 3 pikin sağa gitme olasılığı (13/26)×(12/25)×(11×24)×(10/23)×(13/22)×(12/21)×(11/20) olur. bu durumdan 70 tane olduğu için bulduğumuz sayıyı 70 ile çarparak 7 kartın dışarıda 4-3 dağılma olasılığını %62,2 hesaplarız.
Aşağıda detaylı olarak kartların dağılma olasılıkları hesaplanmıştır. Özetle bilmeniz gereken detay şudur: dışarıda çift sayıda koz varsa bu kozun partaj dağılma olasılığı daha azdır. Örneğin dışarıda 4 koz varken 2-2 dağılma olasılığı %40,7 iken 3-1 dağılma olasılığı %49,7dir. Örneğin dışarıda 6 koz varken 3-3 dağılma olasılığı %35,5 iken 4-2 dağılma olasılığı %48,4'tür. Tersine dışarıda tek sayıda koz varsa kozların partaj dağılma olasılığı daha yüksektir. Örneğin dışarıda 5 koz varken 3-2 dağılma olasılığı %67,8, dışarıda 7 koz varken 4-3 dağılma olasılığı %62,2dir.
9 kart kozumuz var diyelim. Dışarıda 4 koz vardır. Tüm olasılıkları yazarsak 2 tane 4-0, 8 tane 3-1 (4ün 1li kombinasyonu + 4ün 3lü kombinasyonu), 6 tane de 2-2 (4ün 2li kombinasyonu) durumu vardır. 4-0 olasılığı 2x(13/26)×(12/25)×(11/24)×(10/23) = %9,6 olur. 3-1 dağılma olasılığı 8x(13/26)×(12/25)×(11/24)×(13/23) = %49,7 olur. 2-2 dağılma olasılığı da 6x(13/26)×(12/25)×(13/24)×(12/23) = %40,7 olur.
8 kart kozumuz var diyelim. Dışarıda 5 koz vardır. Tüm olasılıkları yazarsak 2 tane 5-0, 10 tane 4-1 (5in 1li kombinasyonu + 5in 4lü kombinasyonu), 20 tane de 3-2 (5in 2li kombinasyonu + 5in 3lü kombinasyonu) durumu vardır. 5-0 olasılığı 2x(13/26)×(12/25)×(11/24)×(10/23)×(9/22) = %3,9 hesaplanır. 4-1 olasılığı 10×(13/26)×(12/25)×(11/24)×(10/23)x(13/22) = %28,3 olur. 3-2 dağılma olasılığı da 20x(13/26)×(12/25)×(11/24)×(13/23)×(12/21) = %67,8 hesaplanır.
7 kart kozumuz var diyelim. Dışarıda 6 koz vardır. 2 tane 6-0, 12 tane 5-1 (6nın 1li kombinasyonu + 6nın 5li kombinasyonu), 30 tane 4-2(6nın 4lü kombinasyonu + 6nın 2li kombinasyonu), 20 tane de 3-3 (6nın 3lü kombinasyonu) durumu vardır. Bu durumda 3-3 dağılma olasılığı 20x(13/26)×(12/25)×(11×24)×(13/23)×(12/22)×(11/21) = %35,5 hesaplanır. 4-2 dağılma olasılığı da 30x(13/26)×(12/25)(11/24)×(10/23)×(13/22)×(12/21) = %48,4 olur.
Sinan TATLICIOĞLU